Karaat, kleur, helderheid en slijpvorm
De waarde van een diamant wordt bepaald door 4 kwaliteitsfactoren. Deze werden in 1975 in Amsterdam vastgesteld tijdens het congres van de World Federation of Diamond Bourses (WFDB) en de International Diamond Manufacturers Association (IDMA). Het werd bekend als het systeem van de 4 C’s, naar de woorden Carat, Color, Clarity and Cut ofwel Karaat, Kleur, Helderheid en Slijpvorm.
Hoe groter de diamant en hoe fijner de kleur, hoe hoger de waarde. Hoe groter de helderheid, hoe mooier en beter geslepen, hoe perfecter hij is.
De prijzen van diamanten worden stabiel gehouden door te reguleren wat er in de markt wordt ingebracht. De wereldvoorraad zou groot genoeg zijn om elke inwoner van de Verenigde Staten van een kopje gevuld diamanten te voorzien.
Kleur
Hoe kleurlozer de steen, des te hoger wordt zijn waarde, maar slechts een klein deel van alle diamanten zijn volledig kleurloos. De meeste diamanten vertonen een lichte verkleuring van geel tot bruin aan toe. Er komen ook felgekleurde diamanten voor, de zogenaamde ‘Fancy’-kleuren. Deze kleuren openbaren zich als de molecuulstructuur van diamant wordt verstoord door andere elementen, zoals stikstof (geel), magnesium (rose), radium (groen) en borium (blauw). Rood is de zeldzaamste kleur en daarom het meest kostbaar. De kleur van diamant kan ook kunstmatig worden veranderd door het bombarderen met elektronen. Deze kunstmatige verkleuring moet in het certificaat worden vermeld als ‘Kunstmatig verkleurd door laserbehandeling’. De kleur van diamant wordt vastgesteld door vergelijking met ijkstenen. Deze ijkstenen corresponderen met de kleurenschaal voor diamant zoals die is vastgesteld door internationale gemmologische instituten, zoals de H.R.D. in Antwerpen en de G.I.A. in de Verenigde Staten. De ‘fancy colours’ vallen buiten deze kleurschaal.
Slijpvorm
In de loop van de eeuwen, hebben meerdere slijpvormen het licht gezien, deels als gevolg van de technologische vooruitgang. Voor 1400 werd de onbewerkte kristaalvorm gebruikt zoals de octaeder, twee piramides met de basis aan elkaar. Later werd de beter reflecterende vorm met een tafel toegepast. Aan het eind van de 15de eeuw heeft de Antwerpse slijper Lodewijk van Berken de slijpschijf uitgevonden. Zo werd het mogelijk om facetten te slijpen in een symmetrische vorm. Zo kwam in de 16de eeuw het Roos-slijpsel in de mode in Europa. In de 17de eeuw werd voor het eerst de briljantvorm geslepen met veel meer facetten. Tegenwoordig heeft een normale briljantvorm 57 facetten. Bij een ‘ideal cut’ zijn ook de proporties binnen vastgestelde waardes.
Ideal Cut
De manier waarop de steen is geslepen bepaalt mede de waarde. In 1919 formuleerde de beroemde diamantslijper Marcel Tolkowsky de ‘ideal cut’. Het zijn de voor een briljant ideale proporties. Als de proporties ideaal zijn en de facetten de juiste vorm hebben en mooi op elkaar aansluiten zijn de schittering en het vuur maximaal. Krassen en polijststrepen verminderen die effecten.
Karaat
Sinds lang vervlogen tijden worden de zaden van de Johannesbroodboom gebruikt om het gewicht van edelstenen te bepalen. Deze zaden hebben een zeer stabiel gewicht van 0,2 gram. In het Grieks worden deze zaden ‘Keration’ genoemd (‘Kharrub’ in het Arabisch). Het woord karaat is hiervan afgeleid. Een ander weeginstrument wat gebruikt wordt in de diamanthandel is de graankorrel, met een standaardgewicht van 0,05 gr. In handelstermen wordt het woord greintje gebruikt, wat staat voor 0,25 karaat. In 1907, is internationaal afgesproken, dat 1 karaat een gewicht van 0,2 gr vertegenwoordigd en dus 4 greintjes. 1 karaat is verder onderverdeeld in 100 puntjes. Het woord karaat wordt ook gebruikt om het goudgehalte aan te geven, waarbij het gewicht dus niet wordt genoemd.
Zuiverheid
De meeste diamanten vertonen onvolkomenheden (insluitingen) die tijdens het kristallisatieproces zijn ontstaan. Een diamant die vrij is van insluitingen noemen wij loepzuiver. Insluitingen mogen worden waargenomen met een loep die tien keer vergroot. Hoe meer of hoe groter de insluiting, hoe lager de waarde. Professionele organisaties in het diamantvak hebben gezamenlijk, internationaal een tabel opgesteld voor de zuiverheid van een diamant.
Het feit dat niet alle wereldberoemde diamanten de hoogste zuiverheid bezitten wordt aangetoond door de Hope diamant en de Yellow Tiffany die beiden geclassificeerd worden als VSI.
De Centenary Diamond is de grootste diamant van een IF-zuiverheid en een D-kleur.
